Gıda İntoleransı Nedir?

• Yediğimiz ve sağlıklı olduğunu düşündüğümüz birçok besin, vücudumuzda olumsuz etkiler yaratıyor olabilir. Örneğin çok sağlıklı olduğunu düşündüğümüz bir yumurta eğer vücudumuz tarafından sindirilemiyor ise, vücudumuz bu yumurtanın içindeki proteinlere karşı tepki vermeye başlar. Bu olumsuz etki "Gıda İntoleransı" olarak adlandırılır ve vücutta kilo almadan, birçok kronik rahatsızlığa kadar olumsuz etkilere yol açar.

Gıda intoleransı nasıl oluşur?

• Besinlerin yenmesi ve vücudumuzdan atılmaları arasındaki süreçte besinler sürekli bir parçalanmadan geçerler.

• İlk olarak ağızda parçalanmaya başlayan besinler, daha sonra mide asitleri ve hareketleri ile belli bir kıvama gelir ve bağırsağa geçerler.

• Bağırsaktaki çeşitli enzimlerin etkisiyle bu besinler en küçük parçalara kadar ayrıştırılırlar.

• Besinlerdeki proteinler, bu ayrışma esnasında daha küçük parçalara, yani amino asitlere bölünür ve kana karışarak vücutta gerekli yerlerde kullanılmak üzere yolculuklarına devam ederler.

Bazı proteinler amino aside parçalanamazsa ne olur?

• Vücudumuzda çeşitli enzimlerin olmayışı, bağırsak florasında bozukluklar veya geçici bağırsak sendromu gibi hastalıklar, besinlerin bagırsakta düzgün aminoasitleri oluşturacak şekilde parçalanmasını engeller ve gıdalar kana parçalanamadan geçerler. Savunma sistemi bunlara yabancı bir madde gibi muamele yapar ve aynı bir bakteriye veya virüse saldırdığı gibi savunma sistemini harekete geçirir.

• Bu saldırının neticesinde vücutta enflamasyonlar oluşur ve yan etkiler belirmeye başlar. Yükselen CRP değerleri en başta halsizlik, metabolizma yavaşlaması, bağırsak problemleri gibi semptomlara yol açar. Hastanın aynı gıdayı, farkında olmadan düzenli tüketmesi durumunda daha birçok kronik hastalık gelişmeye başlar.

• Gıda İntoleransı Gıda Alerjisinden Farklıdır
Gıda İntoleransı gıda alerjisi ile karıştırılmamalıdır. Gıda alerjisi az kişide görülür ve kısa bir vakitte öldürücü etkilere kadar varan sonuçlar doğurabilir. Örneğin fındığa veya deniz mahsullerine Gıda Alerjileri olan kişiler 1 saatten az zamanda anaflaktik şoka girerek nefes bile alamaz hale gelebilirler.

• Gıda İntoleransında ise yediğimiz yiyeceklerin olumsuz etkisi 3-24 saat arasında çıkmaya başlar. Normal beslenen bir insan, 24 saat içinde birçok yiyecek yediği için, yaşadığı sorunun gıdadan olduğunu bilse bile hangi gıdadan olduğunu tespit etmesi çok zordur.

• Örneğin sabah çikolata yemiş ve sonra geceye kadar 2 öğün yemek yemiş biri, gece yatmadan ortaya çıkacak bir bağırsak sorununun sabah yemiş olduğu çikolatanın içindeki süte bağlayamaz. Gıda intoleransınızın olması, belirli gıda bileşenlerine karşı vucudunuzda ters bir reaksiyon olusacağı anlamına gelir. Bu durum, bağışıklık sistemi ile ilintili değildir. Bu bağlamda gıda alerjisinden çok farklıdır.

Gıda İntoleransı Tahmin Edilenden Daha yaygın bir hastalıktır.

• Dünya Sağlık Örgütüne göre dünya nüfusunun yarısında Gıda İntoleransı bulunuyor. 1 milyar kişide tanısı konmuş Gıda İntoleransı vardır ve WHO, bu rakamın 2015’te 2,5 milyara ulaşacağını öngörmektedir. (WHO, JUNE 2006)

• Gıda İntoleransı, Şişmanlık, Kilo verememe, Migren, Akne, Nedeni bilinmeyen ödem, Gaz, Şişkinlik, Kronik yorgunluk, Kabızlık, Cilt problemleri (örn. sivilceler, kaşıntı nörodermatit, kronik egzama vs.), Romatizmal hastalıklar, Astım, İshal , Mide krampları, Depresyon, Uyku bozuklukları, Baş ağrısı, Solunum yolu hastalıkları, Kronik Farenjit, Sürekli nezle olma, Ağızda yaralar, Epigastrik Ağrılar, Crohn hastalığı, İrritabl Bağırsak Sendromu, Sık gribe yakalanma, Kronik burun akıntısı, OSB (Otistik Spektrum Bozukluğu), Sedef hastalığı, Nörodermatit, Ürtiker... gibi birçok hastalığa yol açabilir.

• 21. yüzyılda yapılan bilimsel araştırmalar göstermiştir ki eskiden sebebi bilinmeyen ve tedavisi olmayan birçok hastalığın temelinde Gıda İntoleransı yatmaktadır.

İyileşme gösteren hastalıkların bazılarının oranı şu şekilde oldu:
• Gaz ve şişkinlik şikayetleri (91%)
• Mide Sorunları (90%)
• Genel ağrılar (88%)
• Kolit (88%)
• Kronik Yorgunluk (87%)
• Ürtiker, Kaşıntı (84%)
• Romatizma (74%)

Bu istatistikler şu gerçeği açıkça ortaya koymuştur ki, yediğimiz ve masum zannettiğimiz bir gıda, yıllarca bize büyük rahatsızlıklar yaşatmış olabilir.

Gıda İntoleransı şu gibi problemlere yol açabilir:

- Obezite ve Şişmanlık,
- Diyet yapılmasına rağmen kilo verememe,
- Migren ve baş ağrıları,
- Cilt sorunları, Sivilce, Akne, Egzama ve kaşıntılar,
- Gaz, Şişkinlik, Kabızlık ve nedeni bilinmeyen ödem,
- Uyku bozuklukları ve kronik yorgunluk,
- Kabızlık,
- Romatizmal hastalıklar,
- Solunum yolu rahatsızlıkları, Astım, sürekli nezle ve sık grip olma durumu,
- İshal,
- Mide krampları,
- Depresyon,
- Uyku bozuklukları,
- Ağızda yaralar,
- Epigastrik Ağrılar,
- Crohn hastalığı,
- İrritabl Bağırsak Sendromu,
- Kronik burun akıntısı,
- Sedef hastalığı,
- Nörodermatit,
- Ürtiker

Gıda testinde incelenen besinlerin başlıcaları şunlardır:

- Et ve Et Ürünleri (Koyun, dana, kuzu, tavşan, sakatat, kalp, ciğer, hindi, kaz, ördek, keklik, tavuk, yumurtalar, vb.)

- Balıklar ve Deniz Ürünleri (Alabalık, sazan, sardalya, somon, kalkan, midye, turnabalığı, uzun levrek, yengeç, ıstakoz, ton balığı, uskumru, dilbalığı, lüfer, kalamar, vb.)

- Sebze Türleri (Enginar, domates, salatalık, patlıcan, kabak, mantarlar, yeşil soğan, kuru soğan, pırasa, haşlanmış havuç, patates, sarımsak, yaprak lahana, Brüksel lahana, rezene, bamya, maydanoz, şalgam, vb.)

- Meyveler (Kayısı, armut, elma, armut, kavun, karpuz, vişne, ananas, nar, avokado, greyfurt, incir, hurma, limon, mandalina, portakal, şeftali, erik, böğürtlen, çilek, ahududu, yaban mersini, üzüm, kuru kayısı, kuru üzüm, papatya, nektar, vb.)

- Süt ve Süt Ürünleri (Taze süt, pastorize süt, yağsız süt, keçi sütü, yoğurt çeşitleri, peynir çeşitleri, krema, vb.)
- Baklagiller ve Tohumlar (Bakla, bezelye, mercimek, nohut, fasulye, kırmızı soya, fındık, ceviz, haşhaş, çamfıstığı, yerfıstığı, ceviz, keten tohumu, ayçekirdeği, kabak çekirdeği, vb.)

- Yağlar (Mayonez, margarin, fındıkyağı, zeytinyağı, ayçiçeği yağı, pamuk yağı, ceviz yağı, kenevir yağı, badem yağı, tereyağı, vb.)

- Tahıllar (Buğdaygiller, çavdar, arpa kırıkları, irmik, bulgur, yulaf unu, darı, yulaf ezmesi, mısır unu, kraker, pirinç, arpa, vb.)

- Yağlı Ürünler (Avokado, siyah zeytin, yeşil zeytin, fındık, vb.)

- Sos ve Baharat (Anason, elma sirkesi, dereotu, hardal, karanfil, yenibahar, zencefil, kakule, sarımsak, kişniş, kimyon, nane, biberiye, safran, adaçayı, tuz, kekik, ketçap, vanilya, vb.)

- Ekmek, Unlu Mamuller, Makarnalar (Ekmek çeşitleri, kuru ekmek, çavdar ekmeği, kepek ekmeği, baget ekmek, bisküvi, simit, poğaça, hamburger, pizza, kurabiye, börek çeşitleri, erişte, makarna ürünleri, vb.)

- Pasta ve Tatlı Mamuller (Kakao, çikolata, bal, reçel, kek, dondurma, badem ezmesi, bisküvi, elmalı tart, kuru pasta, unlu mamuller, ekmek, poğaça, glikoz, şeker, früktoz, vb.)

- Öz Su ve İçecekler (Memba suyu, siyah çay, yeşil çay, kahve, kakao, kola, limonata, portakal suyu, elma suyu, havuç suyu, vişne, domates, beyaz şarap, alkollü içecekler, vb.)

- Bitki Çayları (Yonca, kediotu, panax ginseng, kuşburnu, salep, ahududu, vb.)

- Diğer Ürünler (Konserveler, Hazır yemekler vb.)

- Yumurta ve yumurta mamulleri

- Çorbalar, mamalar, lapalar